منافع انعام (قرآن)خداوند منافع و فواید متعدد در انعام برای انسان قرار داده است که در قرآن به آنها در آیات متعدد اشاره شده است: ۱ - فواید انعام... احلت لکم بهیمة الانعـم... چهارپايان (و جنین آنها) براى شما حلال شده است. والانعـم خلقها لکم فیها دفء ومنـفع ومنها تاکلون• ولکم فیها جمال حین تریحون وحین تسرحون• وتحمل اثقالکم الی بلد لم تکونوا بــلغیه الا بشق الانفس ان ربکم لرءوف رحیم. و چهارپایان را آفرید در حالی که در آنها، برای شما وسیله پوشش، و منافع دیگری است و از گوشت آنها می‌خورید! و در آنها برای شما زینت و شکوه است به هنگامی که آنها را به استراحت‌گاهشان باز می‌گردانید، و هنگامی که (صبحگاهان) به صحرا می‌فرستید! آنها بارهای سنگین شما را به شهری حمل می‌کنند که جز با مشقت زیاد، به آن نمی‌رسیدید پروردگارتان رؤوف و رحیم است (که این وسایل حیات را در اختیارتان قرار داده)! کلوا وارعوا انعـمکم.... . هم خودتان بخوريد و هم چهارپايانتان را در آن به چرا بريد! اضافه «انعام» به «کم» مفید اختصاص و ملکیت است. .. احلت لکم الانعـم.... . چهارپايان براى شما حلال شده است. .. لیذکروا اسم الله علی ما رزقهم من بهیمة الانعـم... تا نام خدا را (به هنگام قربانی) بر چهارپايانى كه به آنان روزى داده‌ايم ببرند، وان لکم فی الانعـم لعبرة نسقیکم مما فی بطونها ولکم فیها منـفع کثیرة ومنها تاکلون. و براى شما در چهارپايان عبرتى است از آنچه در درون آنهاست (از شیر) شما را سيراب مى‌كنيم و براى شما در آنها منافع بسيارى است و از گوشت آنها مى‌خوريد. .. تاکل منه انعـمهم... چهارپايانشان از آن مى‌خورند. اولم یروا انا خلقنا لهم مما عملت ایدینا انعـما فهم لها مــلکون• ولهم فیها منـفع ومشارب افلایشکرون. آيا نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آورده‌ايم چهارپايانى براى آنان آفريديم كه آنان مالک آن هستند؟! و براى آنان بهره‌هاى ديگرى در آن (حیوانات) است و نوشيدني‌هايى گوارا آيا با اين حال شكرگزارى نمى‌كنند؟! .. وانزل لکم من الانعـم ثمـنیة ازوج... براى شما هشت زوج از چهارپايان ايجاد كرد. الله الذی جعل لکم الانعـم لترکبوا منها ومنها تاکلون• ولکم فیها منـفع ولتبلغوا علیها حاجة فی صدورکم وعلیها وعلی الفلک تحملون. خداوند كسى است كه چهارپايان را براى شما آفريد تا بعضى را سوار شويد و از بعضى تغذیه كنيد. و براى شما در آنها منافع بسيارى (جز اينها) است، تا به وسيله آنها به مقصدى كه در دل داريد برسيد و بر آنها و بر كشتي‌ها سوار مى‌شويد. متـعا لکم ولانعـمکم. همه اينها براى بهره‌گيرى شما و چهارپايانتان است! متـعا لکم ولانعـمکم. ۲ - سپاس از خدا بخاطر خلقت انعامآفرینش انعام و ایجاد منافع متعدد در آنها برای انسان، مستلزم سپاس گزاری در برابر خداوند است: اولم یروا انا خلقنا لهم مما عملت ایدینا انعـما فهم لها مــلکون• ولهم فیها منـفع ومشارب افلایشکرون. آيا نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آورده‌ايم چهارپايانى براى آنان آفريديم كه آنان مالک آن هستند؟! و براى آنان بهره‌هاى ديگرى در آن (حيوانات) است و نوشيدني‌هايى گوارا آيا با اين حال شكرگزارى نمى‌كنند؟! وجود منافع فراوان در انعام برای انسان، نشأت گرفته از رأفت و رحمت خداوند به انسان است: والانعـم خلقها لکم فیها دفء ومنـفع ومنها تاکلون• وتحمل اثقالکم الی بلد لم تکونوا بــلغیه الا بشق الانفس ان ربکم لرءوف رحیم. و چهارپايان را آفريد در حالى كه در آنها، براى شما وسيله پوشش، و منافع ديگرى است و از گوشت آنها مى‌خوريد! آنها بارهاى سنگين شما را به شهرى حمل مى‌كنند كه جز با مشقّت زياد، به آن نمى‌رسيديد پروردگارتان رؤوف و رحيم است (كه اين وسايل حيات را در اختيارتان قرار داده)! انعام از روزی‌های الهی برای استفاده انسان‌ها می‌باشند: ... علی ما رزقهم من بهیمة الانعـم فکلوا منها واطعموا البائس الفقیر• ... علی ما رزقهم من بهیمة الانعـم... تا شاهد منافع گوناگون خویش (در این برنامه حیاتبخش) باشند و در ایام معینی نام خدا را، بر چهارپایانی که به آنان داده است، (به هنگام قربانی کردن) ببرند پس از گوشت آنها بخورید و بینوای فقیر را نیز اطعام نمایید! .... تا نام خدا را (به هنگام قربانی) بر چهارپایانی که به آنان روزی داده‌ایم ببرند. ۳ - منافع انعام برای انسان۳.۱ - باربریآفرینش برخی انعام، از سوی خداوند برای باربری برای انسان است: وهو الذی انشا... • ومن الانعـم حمولة... اوست كه آفريد ..... (او كسى است كه) از چهارپايان، براى شما حیوانات باربر، و حيوانات كوچک (براى منافع ديگر) آفريد. استفاده از انعام جهت حمل کالا به شهرهای دور بهره گیری می‌شود: والانعـم خلقها لکم... • وتحمل اثقالکم الی بلد لم تکونوا بــلغیه الا بشق الانفس... و چهارپايان را آفريد ... آنها بارهاى سنگين شما را به شهرى حمل مى‌كنند كه جز با مشقّت زياد، به آن نمى‌رسيديد. آفرینش انعام جهت حمل بار، نشانه رافت و رحمت خداوند به انسان‌ها است: والانعـم خلقها لکم... • وتحمل اثقالکم الی بلد لم تکونوا بــلغیه الا بشق الانفس ان ربکم لرءوف رحیم. آنها بارهاى سنگين شما را به شهرى حمل مى‌كنند كه جز با مشقّت زياد، به آن نمى‌رسيديد پروردگارتان رؤوف و رحیم است (كه اين وسايل حيات را در اختيارتان قرار داده)! باربری انعام از شهری به شهری، وسیله کاستن مشقت‌های انسان است: والانعـم خلقها لکم فیها دفء ومنـفع ومنها تاکلون• وتحمل اثقالکم الی بلد لم تکونوا بــلغیه الا بشق الانفس ان ربکم لرءوف رحیم. و چهارپايان را آفريد در حالى كه در آنها، براى شما وسيله پوشش، و منافع ديگرى است و از گوشت آنها مى‌خوريد! آنها بارهاى سنگين شما را به شهرى حمل مى‌كنند كه جز با مشقّت زياد، به آن نمى‌رسيديد پروردگارتان رؤوف و رحيم است (كه اين وسايل حيات را در اختيارتان قرار داده)! حمل کالا به وسیله انعام در جهت برآورده شدن نیازهای انسان در سیر و سفر و داد و ستد می‌باشد: والانعـم خلقها لکم... • وتحمل اثقالکم الی بلد لم تکونوا بــلغیه الا بشق الانفس... الله الذی جعل لکم الانعـم لترکبوا منها... • ... ولتبلغوا علیها حاجة فی صدورکم وعلیها وعلی الفلک تحملون. خداوند كسى است كه چهارپايان را براى شما آفريد تا بعضى را سوار شويد و از بعضى تغذیه كنيد. و براى شما در آنها منافع بسيارى (جز اينها) است، تا بوسيله آنها به مقصدى كه در دل داريد برسيد و بر آنها و بر كشتيی‌ها سوار مى‌شويد. ۳.۲ - پشمپشم انعام از نعمت‌های الهی و ابزار تهیه نیازمندی‌های زندگی انسان‌ها است: والله... جعل لکم من جلود الانعـم بیوتا تستخفونها یوم ظعنکمویوم اقامتکم ومن اصوافها واوبارها واشعارهآ اثـثا ومتـعا الی حین. و خدا براى شما از خانه‌هايتان محل سکونت (و آرامش) قرار داد و از پوست چهارپايان نيز براى شما خانه‌هايى قرار داد كه روز کوچ كردن و روز اقامت‌تان، به آسانى مى‌توانيد آنها را جا به جا كنيد و از پشم و کرک و موى آنها، براى شما اثاث و متاع (و وسايل مختلف زندگى) تا زمان معيّنى قرار داد. گرم شدن آدمیان به وسیله پشم، لوازم تهیه شده از پشم انعام از منافع مهم آنها است: والانعـم خلقها لکم فیها دفء ومنـفع... خداوند كسى است كه چهارپايان را براى شما آفريد تا بعضى را سوار شويد و از بعضى تغذيه كنيد. ۳.۳ - پوستساختن خیمه‌های سبک و قابل انتقال با پوست انعام، از فواید آنها است: والله... جعل لکم من جلود الانعـم بیوتا تستخفونها یوم ظعنکمویوم اقامتکم... و خدا براى شما از خانه‌هايتان محل سكونت (و آرامش) قرار داد و از پوست چهارپايان نيز براى شما خانه‌هايى قرار داد بهره‌وری انسان از پوست انعام برای ساختن سرپناه سبک و قابل انتقال از نعمت‌های الهی است: والله جعل لکم من بیوتکم سکنا وجعل لکم من جلود الانعـم بیوتا تستخفونها یوم ظعنکمویوم اقامتکم ومن اصوافها واوبارها واشعارهآ اثـثا ومتـعا الی حین• ... کذلک یتم نعمته علیکم... و خدا براى شما از خانه‌هايتان محل سكونت (و آرامش) قرار داد و از پوست چهارپايان نيز براى شما خانه‌هايى قرار داد كه روز كوچ كردن و روز اقامت‌تان، به آسانى مى‌توانيد آنها را جا به جا كنيد و از پشم و كرک و موى آنها، براى شما اثاث و متاع (و وسايل مختلف زندگى) تا زمان معيّنى قرار داد ..... اين گونه نعمت‌هايش را بر شما كامل مى‌كند، شايد تسلیم فرمان او شويد! ۳.۴ - سواریآفرینش بعضی از انعام برای سوار شدن بر آنها است: اولم یروا انا خلقنا لهم مما عملت ایدینا انعـما... • ... فمنها رکوبهم ومنها یاکلون. آيا نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آورده‌ايم چهارپايانى براى آنان آفريديم كه آنان مالک آن هستند؟! و آنها را رام ايشان ساختيم، هم مركب آنان از آن است و هم از آن تغذيه مى‌كنند. الله الذی جعل لکم الانعـم لترکبوا منها ومنها تاکلون. خداوند كسى است كه چهارپايان را براى شما آفريد تا بعضى را سوار شويد و از بعضى تغذيه كنيد. والذی... وجعل لکم من الفلک والانعـم ما ترکبون. و همان كسى كه همه زوج‌ها را آفريد، و براى شما از كشتيی‌ها و چهارپايان مركب‌هايى قرارداد كه بر آن سوار مى‌شويد. امکان بهره بری از انعام در جهت سواری و حمل و نقل امتنان الهی بر انسان است: وان لکم فی الانعـم لعبرة نسقیکم مما فی بطونها ولکم فیها منـفع کثیرة ومنها تاکلون• وعلیها وعلی الفلک تحملون. و براى شما در چهارپايان عبرتى است از آنچه در درون آنهاست (از شیر) شما را سيراب مى‌كنيم و براى شما در آنها منافع بسيارى است و از گوشت آنها مى‌خوريد، و بر آنها و بر كشتي‌ها سوار مى‌شويد! لازم است بر انسان در آفرینش انعام برای سوار شدن انسان‌ها اندیشه و تفکر کند: اولم یروا انا خلقنا لهم مما عملت ایدینا انعـما فهم لها مــلکون• وذللنـها لهم فمنها رکوبهم ومنها یاکلون. آيا نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آورده‌ايم چهارپايانى براى آنان آفريديم كه آنان مالک آن هستند؟! و آنها را رام ايشان ساختيم، هم مركب آنان از آن است و هم از آن تغذيه مى‌كنند. آفرینش انعام برای سوار شدن انسان‌ها، شایسته یادآوری و شکرگزاری از خدواند است: اولم یروا انا خلقنا لهم مما عملت ایدینا انعـما فهم لها مــلکون• وذللنـها لهم فمنها رکوبهم ومنها یاکلون• ولهم فیها منـفع ومشارب افلایشکرون. آيا نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آورده‌ايم چهارپايانى براى آنان آفريديم كه آنان مالک آن هستند؟! و آنها را رام ايشان ساختيم، هم مركب آنان از آن است و هم از آن تغذيه مى‌كنند، و براى آنان بهره‌هاى ديگرى در آن (حیوانات) است و نوشيدني‌هايى گوارا آيا با اين حال شكرگزارى نمى‌كنند؟! و الذی خلق الازوج... والانعـم ما ترکبون• لتستو ا علی ظهوره ثم تذکروا نعمة ربکم اذا استویتم علیه... و همان كسى كه همه زوج‌ها را آفريد، و براى شما از كشتي‌ها و چهارپايان مركب‌هايى قرار داد كه بر آن سوار مى‌شويد، تا بر پشت آنها بخوبى قرار گيريد سپس هنگامى كه بر آنها سوار شديد، نعمت پروردگارتان را متذكّر شويد. آفرینش انعام برای سوار شدن انسان‌ها، شایسته تسبیح خداوند است: و الذی خلق الازوج... والانعـم ما ترکبون• لتستوا علی ظهوره... وتقولوا سبحـن الذی سخر لنا هـذا وما کنا له مقرنین. و همان كسى كه همه زوج‌ها را آفريد، و براى شما از كشتي‌ها و چهارپايان مركب‌هايى قرار داد كه بر آن سوار مى‌شويد، تا بر پشت آنها بخوبى قرار گيريد سپس هنگامى كه بر آنها سوار شديد .... بگوييد: «پاک و منزّه است كسى كه اين را مسخّر ما ساخت، وگرنه ما توانايى تسخير آن را نداشتيم. مشرکان عصر جاهلیت بر حرمت سوار شدن بر بعضی از انعام قائل بودند: ... وانعـم حرمت ظهورها... افتراء علیه... .... و (اينها) چهارپايانى است كه سوار شدن بر آنها (بر ما) حرام شده است!» .... و به خدا دروغ مى‌بستند. ۳.۵ - شیرشیر انعام، نوشیدنی گوارا و سالم برای تغذیه انسان‌ها است: وان لکم فی الانعـم لعبرة نسقیکم مما فی بطونه من بین فرث ودم لبنا خالصا سآئغا للشربین. و در وجود چهارپايان، براى شما (درسهاى) عبرتى است: از درون شكم آنها، از ميان غذاهاى هضم شده و خون، شير خالص و گوارا به شما مى‌نوشانيم! پدید آمدن شیر انعام از میان سرگین و خون آنها، نشانه یگانگی خداوند برای اهل تعقل: وان لکم فی الانعـم لعبرة نسقیکم مما فی بطونه من بین فرث ودم لبنا خالصا سآئغا للشربین• ... ان فی ذلک لایة لقوم یعقلون. و در وجود چهارپايان، براى شما (درسهاى) عبرتى است: از درون شكم آنها، از ميان غذاهاى هضم شده و خون، شير خالص و گوارا به شما مى‌نوشانيم! .... در اين، نشانه روشنى است براى جمعيّتى كه اندیشه مى‌كنند! شیر انعام، نعمتی الهی و در خور شکرگزاری است: اولم یروا انا خلقنا لهم مما عملت ایدینا انعـما... • ولهم فیها منـفع ومشارب افلایشکرون. آيا نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آورده‌ايم چهارپايانى براى آنان آفريديم كه آنان مالک آن هستند؟! .... و نوشيدني‌هايى گوارا آيا با اين حال شكرگزارى نمى‌كنند؟! خروج شیر گوارا و خالص از میان خون و فضولات غذایی انعام، عبرت آموز انسان‌ها می‌باشد: وان لکم فی الانعـم لعبرة نسقیکم مما فی بطونه من بین فرث ودم لبنا خالصا سآئغا للشربین. و در وجود چهارپايان، براى شما (درسهاى) عبرتى است: از درون شكم آنها، از ميان غذاهاى هضم شده و خون، شير خالص و گوارا به شما مى‌نوشانيم! شیر انعام مفید و ارزشمند برای تغذیه انسان‌ها است: وان لکم فی الانعـم لعبرة نسقیکم مما فی بطونه من بین فرث ودم لبنا خالصا سآئغا للشربین. و در وجود چهارپايان، براى شما (درسهاى) عبرتى است: از درون شكم آنها، از ميان غذاهاى هضم شده و خون، شير خالص و گوارا به شما مى‌نوشانيم! وان لکم فی الانعـم لعبرة نسقیکم مما فی بطونها ولکم فیها منـفع کثیرة ومنها تاکلون. اولم یروا انا خلقنا لهم مما عملت ایدینا انعـما فهم لها مــلکون• ولهم فیها منـفع ومشارب افلایشکرون. و براى شما در چهارپايان عبرتى است از آنچه در درون آنهاست (از شير) شما را سيراب مى‌كنيم و براى شما در آنها منافع بسيارى است و از گوشت آنها مى‌خوريد. اختصاص ذکر شیر انعام از میان منافع آنها نشانه اهمیت آن است. ۳.۶ - فرشتهیه فرش از انعام، از منافع مهم آنها می‌باشد: ومن الانعـم حمولة وفرشا کلوا مما رزقکم الله ولاتتبعوا خطوت الشیطـن انه لکم عدو مبین. ۳.۷ - کرککرک انعام، از نعمت‌های الهی و وسیله تامین زندگی انسان‌ها است: والله جعل... لکم من جلود الانعـم بیوتا... ومن اصوافها واوبارها واشعارهآ اثـثا ومتـعا الی حین. و خدا براى شما از خانه‌هايتان محل سکونت (و آرامش) قرار داد و از پوست چهارپايان نيز براى شما خانه‌هايى قرار داد كه روز کوچ كردن و روز اقامت‌تان، به آسانى مى‌توانيد آنها را جا به جا كنيد و از پشم و كرک و موى آنها، براى شما اثاث و متاع (و وسايل مختلف زندگى) تا زمان معيّنى قرار داد. تهیه لوازم گرمازا به وسیله کرک انعام، از منافع قابل توجه انعام برای انسان است: والانعـم خلقها لکم فیها دفء ومنـفع... و چهارپايان را آفريد در حالى كه در آنها، براى شما وسيله پوشش، و منافع ديگرى است و از گوشت آنها مى‌خوريد! ۳.۸ - گوشتگوشت انعام، از منابع مهم تغذیه انسان‌ها است: وقالوا هـذه انعـم وحرث حجر لا یطعمهآ الا من نشآء بزعمهم وانعـم حرمت ظهورها وانعـم لایذکرون اسم الله علیها افتراء علیه سیجزیهم بما کانوا یفترون• وقالوا ما فی بطون هـذه الانعـم خالصة لذکورنا ومحرم علی ازوجنا وان یکن میتة فهم فیه شرکآء سیجزیهم وصفهم انه حکیم علیم. و گفتند: «این قسمت از چهارپایان و زراعت (که مخصوص بتهاست، برای همه) ممنوع است و جز کسانی که ما بخواهیم (به گمان آنها) نباید از آن بخورند! و (اینها) چهارپایانی است که سوار شدن بر آنها (بر ما) حرام شده است!» و (نیز) چهارپایانی (بود) که (هنگام ذبح،) نام خدا را بر آن نمی‌بردند، و به خدا دروغ می‌بستند (و می‌گفتند: «این احکام، همه از ناحیه اوست.») بزودی (خدا) کیفر افتراهای آنها را می‌دهد! و گفتند: «آنچه (از بچه) در شکم این حیوانات است، مخصوص مردان ماست و بر همسران ما حرام است! اما اگر مرده باشد (مرده متولد شود)، همگی در آن شریکند.» بزودی (خدا) کیفر این توصیف (و احکام دروغین) آنها را می‌دهد او حکیم و داناست. ومن الانعـم حمولة وفرشا کلوا مما رزقکم الله... (او كسى است كه) از چهارپايان، براى شما حيوانات باربر، و حيوانات كوچک (براى منافع ديگر) آفريد از آنچه به شما روزى داده است، بخوريد! والانعـم خلقها لکم... ومنها تاکلون. و چهارپايان را آفريد .... گوشت آنها مى‌خوريد! ... علی ما رزقهم من بهیمة الانعـم فکلوا منها واطعموا البائس الفقیر. نام خدا را، بر چهارپايانى كه به آنان داده است، (به هنگام قربانی كردن) ببرند پس از گوشت آنها بخوريد و بينواى فقیر را نيز اطعام نماييد! وان لکم فی الانعـم... ومنها تاکلون. و براى شما در چهارپايان عبرتى است ... و از گوشت آنها مى‌خوريد اولم یروا انا خلقنا لهم مما عملت ایدینا انعـما... • ... ومنها یاکلون. آيا نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آورده‌ايم چهارپايانى براى آنان آفريديم .... و هم از آن تغذيه مى‌كنند. الله الذی جعل لکم الانعـم... ومنها تاکلون. خداوند كسى است كه چهارپايان را براى شما آفريد تا بعضى را سوار شويد و از بعضى تغذيه كنيد. ۳.۹ - مویموی انعام، از نعمت‌های الهی و وسیله تامین زندگی انسان‌ها است: والله جعل لکم... من جلود الانعـم بیوتا... ومن اصوافها واوبارها واشعارهآ اثـثا ومتـعا الی حین. و خدا براى شما از خانه‌هايتان محل سکونت (و آرامش) قرار داد و از پوست چهارپايان نيز براى شما خانه‌هايى قرار داد كه روز کوچ كردن و روز اقامت‌تان، به آسانى مى‌توانيد آنها را جا به جا كنيد و از پشم و كرک و موى آنها، براى شما اثاث و متاع (و وسايل مختلف زندگى) تا زمان معيّنى قرار داد. تهیه لوازم گرمازا به وسیله موی انعام از منافع قابل توجه انعام می‌باشد: والانعـم خلقها لکم فیها دفء ومنـفع ومنها تاکلون. و چهارپايان را آفريد در حالى كه در آنها، براى شما وسيله پوشش، و منافع ديگرى است و از گوشت آنها مى‌خوريد! ۴ - پانویس۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۲۵۰، برگرفته از مقاله «منافع انعام». رده‌های این صفحه : انعام | موضوعات قرآنی
|